Otizmli çocuklarda konuşma ile ilgili bazı sorunlar olduğu bilinmektedir. Bunlar;

• Gramer bozuklukları,
• Ekolali,
• Zamirlerin yer değiştirilerek kullanılması,
• Konuşulanları anlamada güçlük çekme,
• Edatların uygun yerlerde ve uygun zamanda kullanılmaması gibi problemlerdir.

Otistik çocukların anlamaları, konuşmalarına göre daha iyi olmakla birlikte, karmaşık emirleri anlayamazlar. Telaffuz kusurları olabilir veya olmayabilir. Ancak konuşmada kullandıkları tonlama mekanik, inişli çıkışlı, şiddetinin ayarlanamadığı veya duygudan yoksun olabilir. Konuşmanın tınısı, vurgusu, hızı, ritminde  anormallikler mevcuttur. Çok yüksek sesle veya fısıltıyla konuşabilirler.

 Ekolali nedir?

Ekolali, bireyin duyduklarını aynı ses tonuyla tekrar etmesidir. Yaşın ilerlemesi ve uygun eğitimin sağlanmasıyla ekolalide azalma görülebilir.

Otizmli çocuklarda ekolali anında ekolali ve gecikmeli ekolali olarak görülebilir.

• Anında ekolalide çocuk duyduklarını anında taklit eder. Örneğin çocuğa ‘Elma İster misin ?’ dediğinizde, çocuk da ‘Elma İster misin?’ diyerek karşılık verir.
• Gecikmeli ekolalide ise, çocuk duyduklarını zaman geçtikten sonra tekrar eder. Örneğin çocuk birden , ‘Susadın mı, uykun geldi mi?’ diye sorabilir. Bazen de televizyonda izlediği bir program ,çizgi filmde duyduğu replikleri de tekrarlayarak konuşmalarında kullanabilir. Eğer dikkat edilirse bu sorunun daha önceden çocuğa sorulduğu, ya da programı daha önce izlediği hatırlanabilir. Bu davranış asperger sendromunda da sıklıkla görülür.

“Gecikmiş Ekolali” adı verilen bu durumda, otistik çocuğun, aylar, hatta yıllar önce duyduğu sözleri aynı ses tonu ve vurgulamayla tekrarladığı görülür.

Bazen anne-babalar için çocuklarının kendilerini  tekrar ediyor olmaları anne-babalar için mutluluk verici olabiliyor. Bu mutluluğun sebebi çocuğunun tekrar ediyor olsa da  konuşuyor olmasıdır. Fakat bir süre sonra anne-babalar bu durumun önemli ve aşılması gereken bir problem olduğunun farkına varıyorlar. Çünkü ekolalinin uzun süre devam etmesi durumunda çocuklarda iletişim becerilerinin yavaşlaması, durması ve hatta gerilemesi görülür. Bu yüzden asıl amaç ekolaliyi mümkün olduğunca düzelterek azaltmak ve hatta ortadan kaldırmaya çalışmak olmalıdır.

 Uzman Özel Eğitim Alan Öğretmeni

Gülşah TURAN